Στερεοφωνική Τρισδιάστατη Επεξεργασία Ήχου

Μήτσιου Χ. Νικόλαος Λογοθεραπευτής - Ειδικός Παιδαγωγός

Λαρυγγεκτομή και λογοθεραπεία

   Στο σημερινό άρθρο θα ασχοληθούμε με την λαρυγγεκτομή, σε πολλούς ανθρώπους θα έχει τύχει να δουν  κάποιον άνθρωπο με μια γάζα να σκεπάζει μια οπή που βρίσκεται μπροστά στον λαιμό, που έχει γίνει λόγω τραχειοστομίας και να προσπαθεί να μιλήσει παράγοντας κάτι περίεργους ήχους ή να χρησιμοποιεί ένα ηλεκτρικό αντικείμενο το λαρυγγόφωνο, ακουμπώντας το στον λαιμό. 

   Στην προσπάθεια του να μιλήσει, παράγεται ένας μηχανικός-μεταλλικός- ήχος και δημιουργείται το ερώτημα “μα τι συμβαίνει;“ προφανώς στον άνθρωπο αυτό για κάποιο λόγο (λόγω κάποιου όγκου, καρκίνου, τραύμα από τροχαίο ατύχημα) ήταν απαραίτητη η αφαίρεση ή η μερική αφαίρεση τμήματος του λάρυγγα(σε αυτήν την περίπτωση η πρόγνωση σαφώς είναι καλύτερη γιατί εξαρτάται από το εάν έχουν αφαιρεθεί και οι δυο φωνητικές χορδές ή όχι) χειρουργικά με σκοπό την βελτίωση της κατάστασης της υγείας του ασθενούς.

   Δυστυχώς όμως χάνεται η φωνή διότι η φωνή παράγεται από τις φωνητικές χορδές που βρίσκονται μέσα στην κοιλότητα του λάρυγγα.

   

   Πριν από την επέμβαση καλό είναι να γίνει μια ενημέρωση στον ασθενή για το τι πρόκειται να του συμβεί και για τους εναλλακτικούς τρόπους παραγωγής φωνής όπως η χρήση του λαρυγγόφωνου όπου επιτρέπει να γίνεται κατανοητή η ομιλία αλλά το μειονέκτημα του είναι στην δυσκολία της χρήσης του και η μονότονη φωνή που παράγεται, η οισοφαγική ομιλία όπου ο λογοθεραπευτής δείχνοντας την κατάλληλη τεχνική στον ασθενή για παραγωγή φωνής και ομιλίας.

 Ο ασθενής καταπίνει αέρα και τον συγκεντρώνει στον οισοφάγο και στην συνέχεια τον βγάζει προφέροντας ένα συνδυασμό φθόγγων προκαλώντας ομιλία. Μερικοί ασθενείς αναπτύσσουν ικανοποιητική ομιλία με αυτόν τον τρόπο. Οι δυσκολίες που ενδεχομένως να παρουσιαστούν κατά την διάρκεια της αποκατάστασης είναι ανεπιθύμητες συμπεριφορές ως προς την αποτελεσματικότητα που μπορεί να έχει αυτός ο τρόπος ομιλίας και πρέπει άμεσα να απομακρυνθούν, δεν πρέπει να γίνονται περιττές κινήσεις της κεφαλής και του λαιμού και γενικότερα να αποφεύγεται η ένταση στο σώμα ένα σημαντικό πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι κατά την διαδικασία που ο ασθενής καταπίνει αέρα ,ο αέρας αυτός να συσσωρεύεται σε μεγάλη ποσότητα στο στομάχι και να δημιουργηθεί αίσθηση πρηξίματος. Η εναλλακτική αυτή φωνή είναι πιο κοντά στην φυσιολογική, είναι κατανοητή, απ’ ότι η παραγωγή φωνής με το λαρυγγόφωνο, όμως πιο αργή, όχι πολύ δυνατή σε ένταση. Χρησιμοποιεί τα φυσικά όργανα που υπάρχουν στον λαιμό για να παραχθεί και να βελτιωθεί η επικοινωνία του ασθενή για να προσαρμοστεί στις νέες καταστάσεις και να επανακτήσει λεκτική επικοινωνία. Ένας άλλος τρόπος είναι  η προσθήκη φωνητικής πρόθεσης με χειρουργική επέμβαση μεταξύ του τοιχώματος που χωρίζει την τραχεία από τον οισοφάγο όπου ο ασθενής για να μιλήσει πρέπει να κλείνει προσωρινά κατά την εκπνοή με το δάχτυλο του την τραχειοτομία ώστε ο αέρας να κατευθυνθεί από την τραχεία  στον οισοφάγο για να επιτευχθεί φώνηση πάλι μέσω της οισοφαγικής ομιλίας

   Επίσης, αμέσως μετά την εγχείρηση θα πρέπει να δώσουμε έμφαση στην ψυχολογική κατάσταση τού ασθενούς διότι η απώλεια της φωνής μπορεί να δημιουργήσει συμπτώματα μελαγχολίας και κατάθλιψης όπως και να προφυλάξουμε την οπή που υπάρχει από ξένα σώματα που μπορεί να εισέλθουν (σκόνη, νερό, κτλ) γιατί μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα στους πνεύμονες στην διαδικασία της αναπνοής.

   Στην  διαδικασία της αποκατάστασης  των ασθενών με λαρυγγεκτομη η συνδρομή του λογοθεραπευτη είναι πολύ σημαντική. Σκοπός του είναι να συμμετέχει σε όλες τις φάσεις της προετοιμασίας, των συνηθειών και της εκπαίδευσης του ασθενή. Κλείνοντας θα γίνει αναφορά σε χρηστικές συμβουλές που μπόγου να βοηθήσουν όπως είναι η χρήση του αυτόματου τηλεφωνητή στο σπίτι ώστε να μην χρειάζεται να απαντάει πάντα στο τηλέφωνο αλλά να επιλέγει τις σημαντικές κλήσεις, χρήση ανιχνευτή καπνού διότι μετά την αφαίρεση του λάρυγγα παρουσιάζεται αδυναμία στην αίσθηση της όσφρησης, απαγορεύεται η απευθείας έκθεση σε διάφορα οικιακά σπρέι διότι η εισπνοή τους απευθείας στους πνεύμονες λόγω της τραχειοτομίας είναι επικίνδυνοι .