Μήτσιου Χ. Νικόλαος Λογοθεραπευτής - Ειδικός Παιδαγωγός

Διαταραχές Άρθρωσης

⇒ Τι είναι η δυσλαλία και η δυσαρθρία;

Δυσλαλία

   Πολλές φορές θα έχετε ακούσει κάποιο μικρό παιδί προσχολικής ηλικίας ως συνήθως αλλά και σχολικής, να μην μπορεί να μιλήσει καθαρά και θα έχετε σκεφτεί ότι είναι ακόμα μικρό και έχει χρόνο μέχρι να πάει σχολείο και ότι θα μιλήσει καθαρά από μόνο του, αυτό δεν μπορείτε να το ξέρετε γιατί έχει σχέση πάντα με το πόσο σοβαρό είναι ένα πρόβλημα στην ομιλία δηλαδή δεν μπορεί απλά να πει το “ρ, λ”ή και άλλους φθόγγους όπως το “θ, δ, σ, ζ, τσ ,τζ, ξ, ψ “για παράδειγμα και σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίζεται διαταραχή στην άρθρωση φωνηέντων (α, ε, ι,ου). Σε αυτήν την περίπτωση καλό είναι να το συζητήσετε με τον/την παιδίατρο σας ώστε να πάρετε τις σωστές κατευθύνσεις για το τι θα πρέπει να κάνετε. 

   Η διαταραχή αυτή ονομάζεται δυσλαλια και έχει ως εξής: με τον όρο δυσλαλία εννοούμε την διαταραχή εκείνη, κατά την οποία, ένα ή περισσότερα φωνήματα ή συνδυασμοί φωνημάτων της γλώσσας ενός ατόμου, δεν μπορούν να σχηματιστούν σωστά λόγω λειτουργικής διαταραχής και όχι παθολογικής, αντικαθίστανται από άλλο φώνημα ή ακόμη και απουσιάζουν από τον λόγο του, τη διαχωρίζουμε σε φωνητική: δεν υπάρχει η δυνατότητα να προφερθούν σωστά τα φωνήματα και παραλείπονται πχ ( σήμεα αντί σήμερα) φωνηματική: όταν υπάρχει δυσκολία στην αναγνώριση της ηχητικής χροιάς των φθόγγων πχ φάτα αντί γάτα και νελό αντί νερό).

   Οι φωνητικές διαταραχές παρουσιάζονται όταν το πρόβλημα της δυσλαλίας εντοπίζεται καθαρά στη αδυναμία σχηματισμού του φωνήματος, λόγω ανωριμότητας, κακοσχηματισμού ή τραυματισμού των αρθρωτικών οργάνων, λόγω ελλιπούς γλωσσικού ερεθίσματος από το οικογενειακό περιβάλλον, λόγω κληρονομικότητας ή λόγω προβλήματος της ακοής.

   Οι φωνολογικές διαταραχές, παρουσιάζονται όταν το άτομο είναι σε θέση να σχηματίσει ένα παρόμοιο ακουστικά φώνημα, και δεν μπορεί να αντιληφθεί τις μικρές εκείνες διαφορές του ενός από το άλλο φώνημα, που παρουσιάζει κάποια κοινά χαρακτηριστικά.

⇒ Δυσαρθρία

   Με τον όρο δυσαρθρία εννοούμε διαταραχή της άρθρωσης των φθόγγων, πολλές φορές τα συμπτώματα είναι παρόμοια με την δυσλαλία αλλά διαφέρουν τα αίτια που προκάλεσαν την διαταραχή. Οφείλεται σε οργανικές παθήσεις των περιφερειακών οργάνων τα οποία συμβάλλουν στην παραγωγή της φωνής και τα αίτια τα συναντούμε σε γενετικές ή επίκτητες βλάβες. Η δυσαρθρία  είναι κάτι που μπορεί να παρουσιάσει κάποιος μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο, κρανιοεγκεφαλική κάκωση ή κάποιο νευρολογικό, αναπτυξιολογικό σύνδρομο , είναι η δυσλειτουργία του κέντρου του μηχανισμού και συντονισμού όλων των οργάνων που συμμετέχουν στην πολύπλοκη διαδικασία της ομιλίας. Δηλαδή η αδυναμία, η μειωμένη ταχύτητα και η έλλειψη συντονισμού του μηχανισμού της ομιλίας συνεπάγονται τη δυσαρθρία. Η δυσαρθρία μπορεί να επηρεάζει μερικές ή όλες τις βασικές διαδικασίες της ομιλίας όπως την αναπνοή, την φωνή, την ένταση της φωνής, την άρθρωση, και την προσωδία.  

   Σκοπός της λογοθεραπείας είναι, μέσω συγκεκριμένων τεχνικών και μεθόδων, να εμφανίσει το φθόγγο που υπολείπεται να εξασκήσει και εν συνεχεία να αυτοματοποιήσει, τις κινήσεις εκείνες του συστήματος της ομιλίας, οι οποίες υπό φυσιολογικές συνθήκες γίνονται υποσυνείδητα, όπως και την βελτίωση της ακουστικής διάκρισης των φθόγγων για την γρηγορότερη κατανόηση και σωστότερη αναπαραγωγή τους.